Echinococcus granulosus (tasiemiec bÄ…blowcowy)
Najgroźniejszy gatunek tasiemca. Człowiek zwykle nie jest właściwym żywicielem, ale przypadkowo może dojść na zakażenia, wówczas staje się żywicielem pośrednim. Postać dojrzała ma zaledwie 2-6 mm długości. Źródłem zakażenia może być kontakt z kałem psa, lisa, zanieczyszczona woda, roślinność (np jagody) i warzywa. Połknięte jaja dostają się do żywiciela pośredniego, gdzie w jelicie rozwija się stadium pośrednie. Stamtąd przenika do krwi i wraz z nią dostaje się do innych narządów: wątroby, mięśni, płuc, kości, śledziony, nerek, mózgu, oka, a także do tkanki podskórnej. Tam przekształca się w kolejne stadium - bąblowicę (echinococcus).
Objawy zakażenia: Choroba jest zależna od tego, czy zakażony organizm jest żywicielem pośrednim (groźniejsza), czy żywicielem ostatecznym. Objawy bąblowicy (człowiek jest żywicielem pośrednim) zależą od lokalizacji, liczby larw i wielkości pęcherzy. Proces chorobowy postępuje powoli, larwa może się rozwijać 15-20 lat sukcesywnie rozrastając się i może przypominać nowotwór. Postać aktywna, zdolna do zarażania może się natomiast utrzymywać nawet przez 50 lat.
Często jedyną możliwością usunięcia jest zabieg chirurgiczny. W skrajnych przypadkach może dojść do śmierci, ze względu na trudności w zdiagnozowaniu obecności tego pasożyta, a także nieskuteczność metod farmakologicznych (lek często nie dociera do wnętrza bąblowicy) i np. brak możliwości zoperowania bąblowicy, ze względu na niedostępne miejsce np. głęboko w mózgu lub przy samym móżdżku.
Bardzo groźne jest pęknięcie pęcherza bąblowicy i rozsianie po całym organizmie znajdujących się w nim protoskoleksów, co może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego i często śmierci.
Taenia saginata (tasiemiec nieuzbrojony)
Pasożyt człowieka i bydła. Wyłącznie człowiek jest żywicielem ostatecznym. Mierzy od 4 do 12 m długości i ok. 1 centymetra średnicy. Umiejscawia się w jelicie cienkim człowieka i może przebywać tam do kilkudziesięciu lat.
Posiada 4 przyssawki na główce, za pomocą których przytwierdza się do ściany jelita. W skażonej ziemi jaja tasiemca mogą przebywać ponad rok. Zjedzone przez bydło przekształcają się w larwy (onkosfera) i przedostają się przez ścianki jelita u bydła do naczyń krwionośnych i wędrują wraz z krwią, najczęściej do mięśni, wątroby, płuc, nerek lub mózgu bydła. Onkosfera przekształca się w wągry.
Objawy chorobowe:
Pojawiają się często bóle brzucha, szczególnie gdy człowiek jest głodny. Ponadto występują mdłości i wymioty, zwiększone łaknienie lub spadek łaknienia, zawroty i bóle głowy. U niektórych choroba objawia się dużą nadwagą.
Taenia solium (tasiemiec uzbrojony)
Pasożytuje w przewodzie pokarmowym kręgowców, w tym człowieka. Jego głowa jest uzbrojona w podwójny wieniec haczyków. Posiada także przyssawki, którymi przytwierdza się do ściany jelita cienkiego żywiciela końcowego. Długość tego robaka to 2-4 m. Tasiemiec uzbrojony dorasta do pełnej długości w ciągu dwóch miesięcy i przebywa w jelicie cienkim człowieka do kilkunastu lat. Człowiek zaraża się zwykle jedząc surowe lub niedogotowane mięso wieprzowe lub jego przetwory, zawierające tzw. wągry. Może się jednak także zarazić wydalonymi jajami, choć najczęściej naturalnym żywicielem pośrednim jest świnia. W przypadku, kiedy człowiek stanie się żywicielem pośrednim, wągry mogą się umiejscawiać w różnych tkankach, w miąższu, mięśniach, tkance podskórnej.
Objawy chorobowe: Choroba spowodowana przez tasiemca uzbrojonego to tenioza (zarażenie wągrami), gdzie człowiek jest żywicielem końcowym oraz cysticerkoza (jaja inwazyjne), gdzie człowiek jest żywicielem pośrednim.
Objawy teniozy: anemia, awitaminoza, osłabienie, bóle brzucha, wymioty, możliwa utrata wagi.
Objawy cysticerkozy: wągrzyca narządów miąższowych, mięśni, tkanki podskórnej. Zwykle przebiega bezobjawowo, natomiast zmiany wągrzycowe w mózgu lub gałce ocznej powodują ciężkie następstwa. Ucisk mózgu może wywoływać objawy neurologiczne, np. podobne do padaczki, bóle głowy oraz zaburzenia zachowania. Możliwe jest także uszkodzenie gałki ocznej i ślepota.
Diphyllobothrium latum (Bruzdogłowiec szeroki)
Mierzy od 3 do 20 m długości i jest najdłuższym tasiemcem człowieka. Można go spotkać częściej na półkuli północnej. W Polsce zarażenie tym pasożytem występuje sporadycznie.
Objawy zakażenia:
Zarażenie bruzdogłowcem szerokim wywołuje u ludzi chorobę zwaną difylobotriozą. Jej objawy to niedrożność jelit, biegunki, bóle brzucha oraz niedokrwistość megaloblastyczna, spowodowana niedoborem witaminy B12.
Dipylidium caninum (tasiemiec psi)
Jest to gatunek tasiemca pasożytujący u psowatych, kotowatych i innych mięsożernych ssaków, a także u człowieka. Wśród ludzi najczęściej zarażają się dzieci po zabawie ze zwierzętami, kiedy nie myją rąk, całują zwierzęta, biorą palce do ust lub oblizują zbierane z ziemi, piaskownicy i podłóg zanieczyszczone przedmioty.
Objawy choroby:
Zwierzęta zarażone tasiemcem pocierają odbytem o trawę lub chodnik. Mogą wystąpić objawy zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Zarażenie tasiemcem psim u dorosłych na ogół przebiega bezobjawowo. U dzieci natomiast mogą występować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak niestrawność, utrata apetytu, bóle brzucha i wymioty. W wyniku drażnienia może być uszkadzana błona śluzowa jelita, wystąpić mogą zaburzenia neurologiczne i alergie spowodowane toksynami robaka.
Hymenolepis diminuta (tasiemiec szczurzy ), Hymenolepis nana (tasiemiec karłowaty)
Są to pasożyty ze sobą blisko spokrewnione. To małe robaki o długości około 1,5 – 4 cm. Hymenolepis nana jest częstszym gatunkiem niż Hymenolepis diminuta. Jest to najczęściej występujący tasiemiec.
Objawy chorobowe:
Większość infekcji przebiega bezobjawowo. Zdarza się jednak, że tasiemiec uszkadza kosmki jelita cienkiego. Powoduje to utratę łaknienia, spadek masy ciała, bóle brzucha, rozstrój, niepokój, zaburzenia snu. Częściej te dolegliwości odczuwają dzieci, gdyż u dorosłych objawy są słabo zaznaczone i najczęściej osoba zakażona jest tego nieświadoma. W przypadku tych tasiemców może dojść do samowyleczenia, a także do wyleczenia kiedy tasiemiec obumrze. Żyją znacznie krócej od dużych tasiemców. Wykrycie ich jest trudne konwencjonalnymi badaniami, gdyż jaja są delikatne i rozpadają się, uniemożliwiając ich stwierdzenie w rozmazie kału. W kale nie można znaleźć także segmentów, gdyż są już zwykle strawione w jelicie cienkim.
Skuteczna diagnoza oraz usuwanie wszystkich gatunków tasiemców możliwe są w naszym gabinecie - Futura Medica - Biorezonans Kraków.